(bron: www.arboned.nl)
Wat is een RI&E?
De RI&E draait om arbeidsrisico’s opsporen, herkennen en signaleren vóórdat zij leiden tot ongelukken, het vertrek van goede werknemers of ziekteverzuim. Het is een voor werkgevers verplicht instrument om de fysieke en mentale gezondheid en veiligheid in het bedrijf te bevorderen.
De RI&E bestaat in feite uit twee delen:
- Een lijst met alle veiligheids- en gezondheidsrisico’s in het bedrijf in volgorde
van ernst. - Een plan om die risico’s op te lossen.
Iedere ondernemer met personeel in dienst (minimaal 40 uur) moet een actuele RI&E hebben.
Controle op RI&E
De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) ziet toe op het naleven van de RI&E-plicht. Dat betekent dat u hierop gecontroleerd kunt worden. Heeft u de RI&E wel paraat maar klopt deze (deels) niet, dan volgt veelal een waarschuwing. Heeft u in het geheel geen RI&E, dan kan een boete volgen, die varieert van 450 Euro (1-4 werknemers) tot maximaal 4.500 Euro.
Schrijf een RI&E – Stap 1
Inventarisatie van de risico’s
Het eerste doel van de RI&E is om inzicht te krijgen in alle risico’s binnen uw
bedrijf. Dat gaat niet alleen om veiligheidsrisico’s of omgevingsrisico’s, maar
ook om psychosociale- en fysieke risico’s of ergonomie. U kijkt bijvoorbeeld
naar:
• Is er een arbozorg- en verzuimbeleid?
• Is er een preventiemedewerker aangesteld?
• Hoe zijn de algemene voorzieningen?
• Is de bedrijfshulpverlening (BHV) goed geregeld?
• Wordt er gewerkt met gevaarlijke stoffen?
• Wat is de fysieke belasting van de werknemers op de werkvloer?
• Hoe staat het met de machineveiligheid?
• Hoe schoon en opgeruimd is de werkplek?
• Wat is het klimaat? En hoe is de verlichting en het geluid?
• Zijn de arbeidsmiddelen in goede staat en worden ze op de juiste manier
gebruikt?
• Gebruiken uw mensen de persoonlijke beschermingsmiddelen?
• Is de visuele informatie (zoals meters, beeldschermen, drukwerk,
veiligheidssignalen en inhoudelijke mededelingen) duidelijk zichtbaar en
begrijpelijk voor iedereen?
• Kijkt u kritisch naar de functie-inhoud en werkdruk binnen uw bedrijf? Hoe
wordt het werk uitgevoerd? Is er sprake van monotoon of repeterend werk?
Of is de moeilijkheidsgraad juist heel hoog?
• Hoe staat het met ongewenste omgangsvormen zoals agressie,
geweld, pesten, intimidatie en werkdruk die stress kunnen veroorzaken
(psychosociale arbeidsbelasting)?
• Hoe zijn de werk- en rusttijden binnen het bedrijf?
Belangrijk is dus dat u alle mogelijke risico’s inventariseert, ook als het niet
op u van toepassing lijkt te zijn. Dan laat u zien dat u de RI&E volledig heeft
nagelopen en dat het eindresultaat als betrouwbaar mag worden gezien. De
RI&E voldoet dan inhoudelijk aan de richtlijn van de Inspectie SZW.
Stap 2: Evaluatie van de vastgestelde risico’s
Na de risico-inventarisatie volgt de risico-evaluatie. Deze evaluatie geeft u inzicht in welke prioriteit bij welk risico hoort. Denk bij de evaluatie aan factoren als:
• Hoe groot is de kans op het risico?
• Hoeveel werknemers treft het?
• Hoe vaak hebben de werknemers te maken met
dit risico?
• Wat zijn mogelijke gevolgen?
De hoogte van het risico wordt in sommige RI&E’s bepaald door een vooraf samengestelde weegmethode: de waarschijnlijkheid dat het risico zich voordoet, het effect van een bepaald risico en de mate van blootstelling aan een risico
Stap 3: Plan van aanpak
Als u alle risico’s in uw organisatie heeft geïnventariseerd en geëvalueerd, stelt u een Plan van aanpak op. Dat Plan van aanpak is in feite een praktische ‘to do list’. Een overzicht van concrete acties, waarbij ook staat wanneer en door wie de acties worden gerealiseerd en (eventueel) wat het budget hiervoor is. Zo kunt u sturen op
het verbeteren en het veiliger maken van de arbeidsomstandigheden. Ook is het helder wie binnen de organisatie ervoor verantwoordelijk is.
Belangrijke aandachtspunten:
• Pak de risico’s aan bij de bron. Voorkomen is
immers beter dan genezen. Zie hiervoor ook
onderstaande infographic.
• Zonder Plan van aanpak is uw RI&E niet volledig!
Stap 4: toetsing
Heeft u 25 of minder werknemers en heeft u een erkende branche-RI&E gebruikt, dan hoeft u de RI&E niet te laten toetsen. Heeft u gebruikgemaakt van een niet-erkend RI&E-instrument? Dan moet u uw RI&E laten toetsen door een gecertificeerde kerndeskundige of gecertificeerde arbodienst. Als u meer dan 25 werknemers heeft, is toetsing altijd verplicht.
Stap 5: aanpakken maar!
Yes! U heeft uw RI&E op orde en het Plan van aanpak ligt klaar. Nu is het zaak om aan de slag te gaan met de “to do list” uit het Plan van aanpak. De preventiemedewerker binnen uw organisatie ziet erop toe dat dit gebeurt. In kleine bedrijven kan dit de directeur zijn.
Externe links:
Praktische gids veilige werkomgeving
